تجلیل مارکس از کمون پاریس موقتی بود چرا که مارکس متوجه شد که این قالب سیاسی چقدر با دیکتاتوری تک حزبی پرولتاریا در تناقض است، دیکتاتوری‌ای که قدرت را کاملاً در اختیار خود می‌گرفت و برای اعمال آن از خشونت استفاده می‌کرد...
بعد از پیروزی انقلاب دو مشکل بزرگ ذهن انقلابیون را به خود مشغول کرده بود باید قوانین جدیدی نوشته می‌شدند، قوانینی که ضمانت می‌کرد حقوقی که توسط رژیم پیشین نقض شده بودند دیگر نقض نشوند.این قوانین باید به مدت طولانی مورد...
احتمالاً این جمله معروف را شنیده باشید که انسان‌های تهی‌دست چیزی برای از دست دادن ندارند، جز زنجیرهایشان. اما این اندیشه تا قبل از انقلاب فرانسه شناخته شده نبود. به زعم آرنت پیروزی انقلاب در آمریکا و شکست آن در فرانسه...
در کشاکشی که امروز در جهان تفرقه افکنده است و پای این همه منافع را به میان آورده است احتمالاً کسانی برنده خواهند شد که دربارۀ انقلاب فهمی کسب کنند. به عکس، آنانکه ایمانشان در گرو قدرت سیاسی و سیاست‌بازی به معنای قدیمی...
آرنت معتقد بود که برای داوری و تعقل، باید حداقلی از آزادی سیاسی و تبادل اندیشه وجود داشته باشد، پس در جامعۀ توتالیتر که این حداقل‌ها موجود نیست نباید انتظار داشت افراد دست به داوری و تعقل بزنند. اما می‌بینیم که در...
وقتی که نیچه مرگ خدا را اعلام کرد، منظورش فقط مرگ خدای مسیحی نبود، بلکه منظورش نفی هرگونه مطلق‌اندیشی و آرمان‌گرایی‌ای بود که بالاتر از زندگی قرار گرفته بودند، آرمان‌ها و مطلق‌هایی که به نام دین، علم و اخلاق بر فراز...
انقلاب 1789 فرانسه آنطور که معروف است برخلاف برخی اظهار نظرها واقعا کبیر بود، هم خودِ انقلاب و هم اثرات دامنه‌داری که شعارهای آزادی، برابری و برادری در جهان گذاشت و هم اتفاقات بعد از انقلاب، مثل دوران وحشت و به قدرت...
انقلاب 57 ایران، یک اتفاق مهم هم در عرصه بین المللی و هم در داخل ایران بود. فروپاشی حکومتی نزدیک به غرب در وسط جنگ سرد و در همسایگی شوروی کمونیستی و برقراری حکومت اسلامی در ایران برای بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی،...
ما چه تصوری از آینده داریم؟ آیا جهان به همین شکل ادامه پیدا می‌کند و اگر احیانا تحولاتی رخ بدهد خیلی آرام خواهد بود و انقلابی نیستند؟ یا نه جهان به آخرالزمان نزدیک شده است و چیزی به نابودی‌اش باقی نمانده، همانطور که با...
چرا در بعضی جوامع بیگانه‌هراسی، استبداد و قوم‌گرایی حاکم است و در بعضی جوامع مدارای بیشتر با غیرخودی‌ها، دموکراسی و برابری‌طلبی؟ این تفاوت‌های فرهنگی ریشه در چه چیزی دارد؟
تنها در صورتی می‌توان مصیبتی بزرگ را تاب آورد که گمان رود آن بلا جهانی بهتر به ارمغان آورد. اگر چنین نشود... سرخوردگی ریشه می‌دواند و اعتماد بنفس را از آدمی می‌گیرد و انسان را از خود بیزار می‌کند.
در صد و پنجاه سال اخیر و در اغلب آثار نویسندگان و متفکران ایرانی که به علل عقب ماندگی ایران پرداختند، استبداد و استبدادزدگی نقش برجسته‌ای دارد. در آثار این نویسندگان استبداد چنان تصویر شده که گویی از ازل بوده و تا ابد...
درک ما از هویت ایرانی با پیچیدگی همراه است، از طرفی خودمان را از نسل آریایی‌ها می‌دانیم و تاریخمان را به بیش از 2500 سال عقب می‌بریم، به زمانی که اولین امپراتوری جهانی در زمان هخامنشیان بوجود آمد. و از طرفی دیگر بیش از...
با استعدادترین رهبران توده‌ای نه از بین توده‌ها بلکه از بین اوباش برخاستند که به دنبال حکومت اوباش نبودند یعنی قصد نداشتند که دیکتاتوری نظامی یا حکومتی استبدادی بنا کنند، بلکه به دنبال شیوه جدیدی از حکمرانی بودند که بر...
کتاب آسیا در برابر غرب وقتی در سال 1356 منتشر شد بسیار مورد توجه روشنفکران و البته اقبال انقلابیون قرار گرفت. چون بحث داغ اون روزها بحث غربزدگی و تقصیر غرب در عقب‌ماندگی ایران و آسیب‌شناسی تفکر غرب بود و مرحوم شایگان...
دقیقا صد سال از کشته شدن کلنل محمد تقی خان پسیان می‌گذرد، سرهنگ ژاندارمری که اگرچه در خانواده‌ای نظامی به دنیا اومد اما روحیه‌ای حساس داشت، شعر می‌گفت، پیانو می‌زد و رساله‌ای درباره موسیقی به آلمانی نوشته بود. فردی که...
آیا می‌توانیم در تحلیل جامعه ذره‌ای شده ایران از مولفه‌های فردگرایی غربی استفاده کنیم یا باید خاستگاه این جامعه ذره‌ای شده را در مفهومی خاص برای جامعه ایران جستجو کنیم؟ مفهومی که به زعم مولف کتاب خودمداری نام گرفته...
در قسمت آخر ویژه نامه داستایفسکی به بررسی رمان برادران کارامازوف و ادامه زندگینامه داستایفسکی تا درگذشت این نویسنده بزرگ می‌پردازم، سال‌هایی که داستایفسکی به اوج شهرت و احترام می‌رسه و نقشی پیامبرگون برای ملتش ایفا...
در قسمت پنجم ویژه نامه داستایفسکی به بررسی رمان‌های شیاطین و جوان خام و داستان کوتاه رویای آدم مضحک پرداختم و ادامه زندگینامه داستایفسکی رو پی گرفتم، سال‌هایی که داستایفسکی به آرامشی نسبی می‌رسه، کمی از دغدغه‌های...
در قسمت چهارم این ویژه نامه سراغ رمان‌های قمارباز، ابله و همیشه شوهر رفتم و ادامه زندگینامه داستایفسکی رو پی گرفتم، سال‌هایی که داستایفسکی برای بار دوم ازدواج میکنه و علی‌رغم میل باطنی‌اش چهار سال در اروپا رحل اقامت...
در قسمت سوم سراغ رمان‌های یادداشت‌های زیرزمینی و جنایت و مکافات رفتم و ادامه زندگینامه داستایفسکی رو پی گرفتم، سال‌هایی که داستایفسکی با فقدان دو عزیزش مواجه میشه و زندگی رو براش سخت‌تر و خالی‌تر میکنه.
دومین ویژه نامه پادکست اختصاص دارد به بررسی زندگی، آثار و تفکرات فیودور داستایفسکی نویسنده بزرگ روس، در قسمت دوم این ویژه نامه از دوران زندان و تبعید در سیبری صحبت می‌کنیم. منبع اصلی ما کتاب یادداشت‌هایی از خانه مردگان...
دومین ویژه نامه پادکست اختصاص دارد به بررسی زندگی، آثار و تفکرات فیودور داستایفسکی نویسنده بزرگ روس، در قسمت اول این ویژه نامه از تولد، وضعیت خانوادگی و چرایی پرداختن به داستایفسکی گفتم و روایت زندگی داستایفسکی را تا...
در این قسمت از پادکست، درباره کتاب "کار کار انگلیسی‌هاست" نوشته جک استراو صحبت می‌کنم که توسط مترجمان و نشرهای متفاوت ترجمه و منتشر شده است. در این قسمت درباره دخالت‌های بریتانیا در امور داخلی ایران و نقش این کشور در...
در این قسمت از پادکست، قسمت دوم از درباره کتاب "چهار مقاله درباره آزادی" نوشته آیزایا برلین رو می‌شنوید که توسط محمدعلی موحد ترجمه شده است. در این قسمت درباره مقالات سوم و چهارم کتاب صحبت می‌کنم. در مقاله سوم آیزایا...
در این قسمت از پادکست، قسمت اول از درباره کتاب "چهار مقاله درباره آزادی" نوشته آیزایا برلین رو می‌شنوید که توسط محمدعلی موحد ترجمه شده است. در این قسمت درباره دو مقاله اول کتاب صحبت می‌کنم که در مقاله اول به جنبش‌های...
کلامی از خلیل ملکی ثبت شده که حدس میزنم حتی دنبال کنندگان غیرجدی تاریخ معاصر ایران هم اون رو شنیدن. خلیل ملکی بعد از اینکه نتونست دکتر مصدق رو در تصمیمش مبنی بر انحلال مجلس منصرف کنه گفت: «آقای دکتر مصدق، این راهی که...
در حقیقت آرنت عمل و سخن رو وجه تمایز انسان با حیوان میدونه و میگه ما با کلام و کردارمون وارد جهان بشری می‌شیم. این ورود مثل زحمت به خاطر ضرورت و مثل کار بخاطر فایده نیست
در انقلاب صنعتی که کوچک‌ترین علائم تمارض، تهدیدی آشکار برای نظام کاپیتالیستی به شمار می‌رفت، تعبیر تنبلی به عنوان یک گناه سکولار بیشترین قوت را پیدا کرد. کسی که کار نمی‌کرد، تولیدی نداشت و کسی که تولیدی نداشت انگل بود.
دکتر علینقی عالیخانی یکی از مهره‌های اصلی و بسیار تاثیرگذار در رشد اقتصادی دهه 40 ایران بود، دهه‌ای که ایران به طور میانگین شاهد رشد اقتصادی سالانه 11 درصد و تورم 2.5 درصدی بود و سریعترین رشد اقتصادی در جهان رو بین...
من در این کتاب نگاهی متفاوت به فقر مالی، فقر اجتماعی و گرفتاری انسان‌ها دیدم که برخلاف دیدگاه مرسوم که غالبا فقر و تنگنای مالی رو ناشی از ناکارآمدی، بی‌اراده‌گی و بی‌مسئولیتی افراد فقیر میدونه، فقر و کمیابی رو نتیجه...
بولگاکف راه نجات جامعه بشری رو در عشق می‌بینه، ولند جز مرشد و مارگاریتا که عشق، پیونده دهنده اونهاست به هیچ کس رحم نمی‌کنه. عشق باعث میشه مارگاریتا با شیطان پیمان ببنده چون تنها راه رسیدن دوباره به معشوق رو در این پیمان...
«همایون صنعتی زاده مردی میان قامت و گندمگون بود. خوش بیان و خوشرو بود. هنگام سخن گفتن با هر چیزی که دم دستش بود، مداد و خودکار بازی می‌کرد. از دست‌هایش در سخن گفتن کمک می‌گرفت. دست‌هایش را باز می‌کرد، می‌بست، با ریشش که...
نظام پساتوتالیتر در حقیقت یکی از صورت‌های شکست انسان مدرن در مسلط شدن به اوضاع خودش است. در حقیقت ما نه با پادآرمانشهر"1984"طرفیم و نه با "دنیای قشنگ نو"، بلکه در طیفی از 1984 تا دنیای قشنگ نو گرفتاریم و این ضرورت...
والاس هم مثل کامو قهرمانش رو با ملال و روزمرگی مواجه میکنه، هیچ چیز به اندازه ملال و روزمرگی قدرت اینو نداره که ما رو با پوچی مواجه کنه. اتفاقی نیست که رمان ناتمام والاس درباره کساییه با زندگی کارمندی، چون هیچ چیزی به...
من در این خلاصه کمی درباره آذربرزین، کمی درباره تاریخچه نیروی هوایی و خریدهایی که بعد از جنگ جهانی دوم انجام داد و کمی درباره روند مستشاری در ایران و وضعیت این نیرو در آستانه انقلاب صحبت می‌کنم
من قبل خوندن این کتاب فک میکردم جامعه‌شناسی رشته‌ایه که میاد با بررسی معضلات اجتماعی واسه این معضلات راه‌حل پیدا میکنه، خصوصا وقتی زندگی مارکس رو می‌خوندم به این نتیجه رسیدم که این آدم درد جامعه داشت و واسه همین رفت...
سفر صرفا جابه‌جایی مکانی آدم‌ها نیست، سفر میتونه درونی باشه، یا هم درونی باشه و هم مکانی، مثل داستان سیمرغ از منطق الطیر عطار. کتاب چرا سفر می‌کنید کمی ما رو از این کلیشه سفر رفتن یعنی صرفا جابه‌جایی مکانی جدا میکنه و...
اگه به عکسای ماهواره‌ای که از شبِ زمین گرفته شدن دقت کنین، بین کره‌جنوبی و چین که تو شب روشن و درخشانن، یه تاریکی و سیاهیِ مطلق وجود داره به اسم کره‌شمالی. بعد از دهه‌ی نود با قطع کمک‌های شوروی و چین شب‌های تاریک...
درست در آستانه قرن بیستم، نیچه با لحنی قاطع و محکم مرگ خدا رو اعلام کرد. درسته که پیش‌بین نیچه درباره نیهیلیسم درست از کار دراومد اما ما امروزه مرگ خدا رو نمی‌بینیم، نیچه فکر می‌کرد در آستانه عصر الحاد ایستاده، اما به...
این حادثه برای بلاروس کوچیک با جمعیت 10 میلیون نفری فاجعه‌ای ملی بود. خود بلاروسی‌ها اصلا نیروگاه اتمی نداشتن. بلاروس مثل گذشته کشوریه متکی به کشاورزی با جمعیتی که عمده‌شون ساکن روستاها هستن. تو سالهای جنگ جهانی دوم،...
اصلاحات تو امور مالی ایران نه به مذاق روس‌ها خوش میومد و نه انگلیس‌ها چرا که دستشون از منافع مالی و بازرگانی گسترده‌ای تو ایران قطع می‌شد. در کنار دشمنای خارجی، متاسفانه ایرانی‌های زیادی که عمدتا سران حکومتی بودن عمدتا...
موضع همیشگی ما در مقابل تمامی رسانه‌ها، یعنی همین موضع که نحوه استفاده از آنهاست که اهمیت دارد، موضع خنثی و بی‌خاصیت کسی است که از فناوری هیچ سرش نمی‌شود، زیرا محتوای یک رسانه صرفا آن تکه گوشت لذیذی است که سارق جلوی سگ...
آیا رهبرای سیاسی برای رسیدن به خیری بزرگ یا اجتناب از فجایع برای جامعه‌شون باید اصول اخلاقی رو زیر پا بگذارن؟ این سئوال مسئله‌ای رو مطرح میکنه که به مسئله دست‌های آلوده معروفه، این مسئله‌ای ایده‌ای رو مطرح میکنه که به...
نتیجه باور کردن این دیدگاه‌ها اینه که تحولات سیاسی اساسا اصالت چندانی ندارن و اتفاقات به طور طبیعی به وجود نمیان و محصول اراده قدرت یا قدرت‌های خارجی هستن و در نتیجه توطئه باوران به جای ریشه‌یابی و تجزیه و تحلیل مسائل...
در این قسمت از پادکست، چهار داستان از دینو بوتزاتی نویسنده شهیر ایتالیایی می‌خونیم. داستانی درباره پسر پادشاه که تصمیم میگیره قلمرو پادشاهی پدرش رو کشف کنه اما بعد از گذشت سال‌ها هیچ امیدی به اتمام این سفر نداره، داستان...
کتاب با شرح یه نقاشی شروع میشه که تفاوت حکومت خوب و بد رو نشون میده و میگه سیاست نقش مستقیمی تو زندگی ما داره و لازمه که یاد بگیریمش و درباره‌اش اطلاعات کسب کنیم. مفاهیمی که تو این کتاب درباره‌شون بحث میشه عدالت، عدالت...
آیا تغییر و اصلاح در ساخت و بافت جوامع به دست نخبگان و از بالا انجام می‌شود یا بر اثر تحول در زمینه و بستر اجتماعی و از پایین؟ در دو سده‌ی اخیر برخی از نخبگان سیاسی ایران می‌خواسته‌اند در ساخت و بافت جامعه‌ای که بر صدر...
راه حل مسئله خود باعث بوجود آمدن مسائل دیگر می‌شود، هرچه دانش ما بیشتر می‌شود شناخت نادانی ما هم بیشتر می‌شود، ما همه در نادانی بی‌پایان خود با هم برابریم.
ملی شدن زمینه ساز مبارزه‌ای بود که فقط یک برنده داشت، برای مصدق و ایران، ملی شدن به معنی حاکمیت ملی و در نظر بریتانیا و شرکت نفت ایران و انگلیس ملی شدن، از دست دادن حاکمیت غرب بر نفت بود.
چهل سال است که ایران و آمریکا دشمن یکدیگر هستند. بخش عمده این خصومت برمی‌گردد به ماجرای کودتای 28 مرداد 1332 که طی آن CIA دولت مردمی دکتر مصدق را سرنگون کرد و زمینه را برای دیکتاتوری محمدرضا شاه فراهم کرد.
رنگ شرم سرخ است. رنگ خشم و عصیان، در تجربه حس شرم، سرخی بخاطر خشم و تمایل به عصیان علیه خود است. خود چه در مقام فرد و یا در مقام یک ملت، از همین رو چه کمیاب است این سرخی مخصوصا برای ما ایرانی‌ها که از نقد خود گریزانیم.
اگر این افسانه ناراحت کننده‌است به این خاطر است که قهرمانش آگاه است، به همین شکل امروزه کارگری که تمامی روزهای زندگی‌اش را کار می‌کند سرنوشتی مشابه سیزیف دارد و وقتی زندگی‌اش اندوه‌بار می‌شود که به آگاهی برسد و این...
برای کسانی‌که با اطمینان عاشقند، هر لبخند و کلامی منجر به ده‌ها، اگر نه هزاران معنا می‌شود. برای اغوا کننده، تردیدها به پرسشی اساسی تبدیل می‌شوند، همانند دلهره‌ی مجرمی که منتظر اعلام حکم است: آیا او مرا می‌خواهد یا نه؟
مصدق آدم عجیبی بود، با سری کاملا تاس و بینی درازش سوژه‌ی خوبی برای کاریکاتوریست‌ها بود، یک دهه پیرتر از سنی که داشت به نظر می‌رسید و ایران را که کشوری بزرگ و پیچیده بود، پیژامه به پا اداره می‌کرد.
ما مردم مدرن با خویشتن‌نوازی و نوع‌دوستی پر اشتیاق‌مان، با فضیلت‌های پُر‌کاری‌مان، با بی‌ادعایی‌مان، با قانون‌شناسی‌مان، با علمیت‌مان – انبارنده و صرفه‌جو و ماشین‌وار- دورانی کم‌توان می‌سازیم.
ادبیات، عشق و تمنا و رابطه‌ی جنسی را عرصه‌ای برای آفرینش هنری کرده است، در غیابِ ادبیات، اروتیسم وجود نداشت، عشق و لذت و سرخوشی بی‌مایه می‌شد و از ظرافت و ژرفا و آن گرمی و شوری که حاصل خیال‌پردازیِ ادبی است بی‌بهره...
داشتن هدف اصلی برای زندگی مترادف است با داشتن فلسفه‌ی یکدست و منسجم برای زندگی. چون بدون داشتن فلسفه ممکن است با تمام تلاشهایمان بد زندگی کنیم و سرگرم چیزهای بی ارزش شویم. همچنین ممکن است حتی با انتخاب هدف و بدون...
