هابز برخلاف همعصران خود اراده انسان را آزاد نمیدانست، هابز اعتقاد داشت عمل آزادانه بنا به ضرورت انجام میشود یعنی ضرورتی وجود دارد که انسان دست به عمل میزند حال این عمل میتواند به موانعی خارجی برخورد کند که یعنی آزادی نیست و میتواند به موانع برخورد نکند و انجام شود که یعنی آزادی هست.
کتاب چون بوی تلخ خوش کندر کتابی است دربارۀ فرهاد، نه به مثابۀ موزیسین بلکه به مثابۀ انسان. ما در این کتاب با فرهادی روبروییم که حساسیتها و اخلاقیات خاص خودش را دارد
مواجهه با فرنگ سبب شده بود که جامعه به دو گروه بزرگ افراطی تقسیم شود. عدهای مسحور پیشرفتهای فرنگ مدام به تقلید از فرنگ اصرار میورزیدند و عدهای سرسختانه در برابر تغییر مقاومت میکردند.
باکونین برخلاف بسیاری از همدورهایهایش مثل مارکس و انگلس اهل نظریهپردازی نبود، اهل عمل بود و کل اروپا را برای یافتن فضای انقلابی که بتواند در آن نفس بکشد و زنده باشد گز کرده بود.
